دانــپـــێدانـــــەكــــــــــــانـــــــــــــی ژنێك
- ژنەكە لەپشت سەری پیاوەكەوە وەستاوە دەڵێ (بەڵێ بەردی سەبوری من، ئەو دوو كچە هی تۆنین)
- تا دەڵێ (خۆشت دەزانی بۆچی و چۆن، ئەوە تۆبوویت كە نەزۆك بویت نەك من...؟!)
- دایكت دەیویست تۆ ژنێكی تر بێنیتەوە، ئەوكاتە من چیم بەسەر دەهات...؟!
- بەڵام ناچار بووم ئەوە بە دایكت بڵێم، كە حەكیمێك هەیە موعجیزە دەخوڵقێنێت...!
- تۆ نازانی لەرێگا، دایكت هەرچی بەزاریدا هات بەمنی وت..!
- دایكت وتی، ئەمە دواین چانسی تۆیە...! ئەزانی مانای چی...؟!
- بەڵام، پاش ئەوەی چەندین جار چووم بۆلای حەكیمەكە و سكم پڕ بوو، بەحساب سیحرو جادووە، بەڵام ئەو حەكیمە هاودەستی پورم بوو.
-... حەكیم منی لەگەڵ پیاوێكدا خەواند، كە چاویان بەستبووەوە، ئەو پیاوە مافی ئەوەی نەبوو، قسەم لەگەڵدا بكات و دەستملێبدات...،!
بەڵام من نەمدەویست گوناهكار و بەدكاربم، دەمویست لەوكارە دەستهەڵگرم، بەڵام درەنگبوو، دەگریام و بەكوڵ دەگریام و هەستم بەگوناه دەكرد، رقم لەگشت كەسێك بوو، ئێوەم بەنەفرەتدەكرد تۆ و خێزانەكەت...!، لەوانەش بەدتر دەبوو شەوان لەگەڵ تۆ بخەوم.
- (ئاه بەردی سەبوری من، كاتێك ژن بوون سەخت بێت، پیاوبونیش سەختە)
ئەوە ئەو دانپیانانەیە، كە ژنەكە بۆ بەردی سەبوری دەكات.
لەم پەرەگرافەی ناو رۆمانەكە، یان لەم پەرەگرافەی ناو چیرۆكەدا، كە نازانرێ ئەو ژنە كێیە؟ ناوی چییەو لەكوێدایە، لە چ روبەرێكی جوگرافی قسەدەكات و بەناوی كام لەو ژنانەوە قسەدەكات.
بەڵام بەسەرهاتێكی خۆی دەگێرێتەوە بەهۆی دەردی ژن بوونەوە.
دەردی ژن بوون لەم چیرۆكەدا هێندە بەئازارە، كارەكتەر یان گێڕەرەوەی سەرەكی رۆمانەكە كە كەس یەكەمە، لەژێر فشاری خەسویدا كە دەیویست بەهۆی مناڵ نەبوونیەوە ژنێكی تر بۆ كوڕەكەی بێنێت، لەكاتێكدا كوڕەكەی خۆی گرفت بوو.
بەڵام بەناچاری بۆئەوەی ژنی تری بەسەردا نەیەت، جارێك بەهۆی ژن بوونی و جارێكی تر بەهۆی نەچەوسانەوەی لەلایەن ژنێكی تری هاوڕەگەزیەوە، نەچەوسێتەوە، ناچار پەنا بۆ كارێكی قێزەون دەبات.
سكی لە كەسێكە كە حەكیم چارەسەری دەكات، دوو كچی دەبێت. كە زۆڵن یان كچی مێردەكەی نین.
بێگومان ئەم چیرۆكە چیرۆكی ژنانی خۆرهەڵاتییە، عەتیق رەحیمی، چ وەكو نوسەر چ وەكو فلیمساز و دەرهێنەر تەوزیفی كردوە.
یەكێكی تر لەچیرۆكەكانی كارەكتەر، (كارەكتەری ژن) دەگێڕنەوە و دەڵێ، (من هیچم بە تۆ نەوت، تۆش واتزانی ئەو خوێنە نیشانەی كچبوونی منە.)
دەڵێ (بە دیتنی خوێنەكە كە تۆ سەرمەست و پڕ غرور بویت...)
بەڵام لەراستیدا من ئەو خوێنەم هی بێ نوێژی بوو، ئەوەش یەكێكی ترە لەدەردی ژنبوون.
عەتیق رەحیمی، دەردی ژنبوون لەسەر زمانی خۆیانەوە دەگێڕێتەوە.
ئەگەرچی ئینسان وادەزانێ بەتەنها پیاو قوربانیە لەم رۆمانەدا، بەڵام لەراستیدا وا نییە، بەڵكو هەردووكیان (ژن و پیاو) قوربانین، قوربانی كۆمەڵگە، كلتور، داب و سوننەتی كۆنخواز و نائینسانی، چونكە كارەكتەرەكە ئەوەش دەگێڕێتەوە «من كچێكی حەڤدە ساڵ بووم، دەستگیرانی قارەمانێك بووم مەراسیمی مارە بڕین رێكخرا بەبێ ئامادەبوونی زاوا، بەڵام دایكت هاش و هوشی ئەوەی دەكرد، كە بارودۆخەكە باشە...
پاش سێ ساڵ دایكت وتی، جوان نییە كچێكی مارە بڕاو لەماڵی دایك و باوكی بێت.. بۆیە لەجەژندا بێ ئامادەبوونی تۆ لەگەڵ وێنەكەت و خەنجەرەكەت، زەماوەندم كردو دەبوو شەوان لە تەنیشت دایكتەوە بنوستمایە.
ئەم رۆمانەی عەتیق رەحیمی. هەروەك رۆمانەكانی تری «هەزار ماڵ لەخەون و ترس» چیرۆكی مەینەتی ئینسانەكانە.
ئەم رۆمانە گێڕانەوەی حیكایەتە هیچەكانی ژیان و ژن و ئینسانەكانی سەر گۆی زەوی و بەتایبەتی ئینسانی ئەفغانستانە كەچۆن گیریان خواردوە بەدەست كلتورو دابونەریت و شەڕو شۆڕش و ماڵوێرانی هێزە بەناو كۆمۆنیستە دژە ئینسانییەكان و ئیسلامییە توندڕەوەكان. كارەكتەر دەڵێ وامدەزانی « تۆ رۆژێك دێت دەمبەخشیت لەبەر خاتری ئەو شتانەی كردومن، بەڵام ئەمڕۆ كاتێك كە بیری لێدەكەمەوە گەر تۆ بتزانیایە یەكسەر دەتكوشتم، ئەم قسەیە، جوانترین دانپیانانی ژنی كارەكتەرە.
ئەم رۆمانەی عەتیق رەحیمی، چیرۆكی ژنێكە، بەڵام واقیعی ژیانی زۆربەی ژنانی ئەفغانستانە، بەڵام لەگەڵ بەردی سەبوری «سنگ صبور» دەریدەبڕێت.
دیالۆگ و مەنەلۆگی بەردی سەبوری، پڕیەتی لەژان و دەردەسەری و چەرمەسەری ژنان.
هەر بۆیە عەتیقی رەحیمی رۆمانەكەی پێشكەشكردوە بە روحی «نادیا ئەنجومەن» ئەو ژنە شاعیرەی كە نامرۆڤانە بەدەستی هاوسەرەكەی كوژرا
عەتیق خۆیشی لەو رۆمانەدا دەڵێ:(من دەربارەی ژنانی ئەفغانستان و سەرجەم ژنانی جیهان دەنوسم)واتە جیهان و هەموو رەگەزی مێینە هاتوەتە گۆو قسەدەكات.
ناوی (بەردی سەبوری) ئەفسانەیەكە كە بۆ دەربڕینی خەم و كەسەر، كە كەسێك بیەوێت دەریببڕێ.:
پیاوێك راكشاوە.. ژنێك بەسەر سەریەوە تەزبیحات دەكات.
دەیەوێت ژیان و بەسەرهاتەكانی بۆ مێردەكەی بگێڕێتەوە. دەكەوێتە باسكردنی خۆزگە و ئاواتەكانی ژیانی و ئاشكراكردنی نهێنیەكانی رابردووی.
رۆمانەكە بەسەرهاتی ژنێكە لە (99) رۆژدا، چونكە مەلایەك فەرمانی كردوە بە ژنەكە كە هەر رۆژەی یەكێك لە (99) ناوەكە خوا بەسەر جەستەی پیاوەكەیدا بخوێنێت و بەزیكری ناوەكانی خوا (یا قەهار) دەستپێدەكات بە (یا سەبور) كۆتایی دێت، زۆرترین نەهاتی و نەگبەتی و قوربانیبوون، لەم رۆمانەدا ژنە، واتا ژن قوربانی یەكەم و كۆتایی رۆمانەكەیە و باڵندە كۆچەرەكانیش لەسەر جەستەی خوێناوی ژنەكە دەفڕن.
0 التعليقات:
إرسال تعليق